ویزای کاری آلمان

مهاجرت به آلمان از طریق کار:

سال‌هاست که آلمان مقصدی محبوب برای مهاجران بوده است. ولی مانند هر مقصد دیگری زندگی در آلمان نیز با مزایا و معایب خاصی همراه است. این کشور فرصت‌های شغلی فراوان و زیرساخت‌های عالی دارد. از سوی دیگر، مهاجران به‌دلیل موانعی همچون زبان و گاهی نیز فرهنگ محافظه‌کارانه آلمانی‌ها، هنگام مهاجرت به این کشور ممکن است کمی دودِل شوند.
ولی اگر می‌خواهید در یک اقتصاد باثبات، روبه‌رشد، با چشم‌انداز خوبِ کاری، مزایای تامین اجتماعی و مراقبت‌های بهداشتی همگانی زندگی کنید، باید به مهاجرت به آلمان بیندیشید. آلمان به‌عنوان یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان، بهترین مقصد برای مهاجران است.

یکی از بهترین و کم‌هزینه‌نرین راه‌های مهاجرت به آلمان، مهاجرت به‌عنوان یک متخصص یا کارگر ماهر است. شما باید در یکی از مشاغل مورد تقاضا واجد شرایط باشید، یک پیشنهاد کاری از یک کارفرمای آلمانی داشته باشید و برای ویزای کار درخواست دهید. اگر شما یک فریلنسر هستید، باید قبل از اعطای ویزا ثابت کنید که در آلمان تقاضا برای خدمات شما وجود دارد. طبق نظر دولت فدرال آلمان مشاغلی که در آلمان مورد تقاضا هستند عبارتند از:

مهاجرت کاری به آلمان برای ایرانیان:

مهاجرت به آلمان از طریق کار تقریبا برای تمامی شهروندان غیر اتحادیه اروپا امکان‌پذیر است. البته اینکه شما در کدام شغل مهارت دارید و آیا آن شغل در لیست نیازهای کشور آلمان حضور دارد یا نه بسیار بااهمیت است. شغل‌هایی همچون توسعه نرم‌افزار،آی‌تی، رشته‌های پزشکی و پرستاری، حقوق، رشته‌های مهندسی از جمله شغل‌های مورد نیاز آلمان به حساب می‌آیند.

همچنین مسئله مهم زبانِ آلمانی که تقریبا در تمامی راه‌های ورود به آلمان سدِ راه‌تان است و شما در این مسیر، یعنی ویزایِ کاریِ آلمان، نیز وادارید تا این سد را از جلوی راه‌تان بردارید. یادگیری زبان آلمانی نه‌تنها یکی از شروط ورود به آلمان از طریق ویزای کار است که شما بدان در تمامی سطوح اجتماعی و محیط کاری خود نیاز خواهید داشت.

انواع قرارداد کاری در آلمان:

پیش از اینکه بخواهیم به موضوع اصلی یعنی ویزای کاری آلمان بپردازیم شاید بد نباشد که اول بدانیم در رابطه با کار در آلمان چه نوع قراردادهای کاری‌ای وجود دارد. پُر واضح است که تنوع در قراردادها از تنوع مشاغل و بازار کار آلمان می‌آید. بازاری که پُر است از از نقش‌های متفاوتی همچون پرستاری، مهندسی، پزشکی، متخصص فناوری، تکنسین، کارگری؛ وادار است که متناسب با هر نقش و شرایطش قراردادهای متنوعی را ارائه دهد.

قرارداد کاری دائم (Permanent labor Contract):

قرارداد کاری دائم یا با نام آلمانی‌اش (unbefristeter Arbeitsvertrag) به این معنی است که این قرارداد کاری پایان مشخصی ندارد و به‌صورت طولانی ارائه می‌شود. شغل دائمی برای کسانی که به‌دنبال امنیت شغلی هستند و می‌خواهند برای مدت طولانی در آلمان زندگی کنندایده‌آل است.

قرارداد با مدت معین (Fixed-term Labor Contract):

قرارداد کاری با مدت معین یا با نام آلمانی‌اش (befristeter Arbeitsvertrag)، قراردادی است که معمولا برای شغلی پیشنهاد می‌شود که در آن یک فرد فقط برای یک بازه زمانی مشخص استخدام می‌شود. این نوع قرارداد ممکن است بیشتر باتوجه به نوع شغل تنظیم شود.

قرارداد مینی‌جاب (MiniJob):

قرارداد مینی‌جاب که در آلمانی هم تقریبا با همین نام شناخته می‌شود، قراردادی است برای شغل‌هایی با دستمزد کم؛ آن دسته از شغل‌هایی که پاره‌وقت تعریف شده و نیازمند مهارت بالایی نیستند. این نوع از قراردادها معمولا تا 450 یورو در ماه حقوق دارند. دانشجویان از جمله کسانی هستند که برای تامین و یا کاهش هزینه‌های خود به شغل‌های پاره‌وقت علاقه‌مندند.

قرارداد با آزانس کاریابی (Contract with a recruitment agency):

برخی از کارفرمایان برای یافتن کارمندان خود با آژانس‌های استخدامی که به‌عنوان شخص ثالث معرفی می‌شوند، همکاری می‌کنند. این کار معمولا در شغل‌های کوتاه‌مدت و پاره‌وقت متداول است. این یعنی شخصِ جویای کار با آژانس‌های کاریابی وارد قرارداد می‌شوند.

قراردادهای فریلنسر (Freelancer Contarcts):

امروزه مشاغلِ تحت عنوان فریلنسر دیگر بدل به امری عادی در جوامع پیشرفته شده‌اند. به این معنی که شخص می‌تواند بخش یا تمامی خدمات خود را تحت یک پروژه مشخص به طیف وسیعی از متقاضیان خود ارائه دهد. در این نوع مشاغل نیز قراردادهایی برای اطمینان از انجام تعهدات وجود دارد که تا اتمام یک پروژه خاص برقرارند.

چگونه می‌توان برای ویزای کار آلمان اقدام کرد؟

شما می‌توانید برای ویزای جاب‌آفر یا ویزای جاب‌سیکر آلمان درخواست دهید. نوع ویزای شما بستگی به این دارد که آیا پیشنهاد شغلی دارید یا نه.

اگر از یک کارفرمای آلمانی یک پیشنهاد شغلی معتبر دارید:

باید برای ویزای کارِ آلمان از طریق کنسولگری آلمان اقدام کنید.

اگر هیچ پیشنهاد شغلی‌ای از آلمان ندارید:

باید برای ویزایِ جست‌وجوی کار آلمان از طریق کنسولگری آلمان اقدام کنید. مدت این ویزا 6 ماه خواهد بود که در این مدت به شما اجازه جست‌وجوی شغل مورد نظرتان را می‌دهد.

جاب‌آفر آلمان چیست:

ویزای کار آلمان فرصتی برای خارجی‌های واجد شرایط است تا تجربه کار و زندگی در آلمان را داشته باشند. این ویزا که معمولا دوساله صادر می‌شود به دارندگان آن امکان تمدیدِ مجدد را نیز می‌دهد. دارندگان این ویزا می‌توانند بعداً برای کارت آبی اتحادیه اروپا یا سایر مجوزهای اقامت آلمان اقدام کنند.

برای رسیدن به این ویزا ابتدا باید یک پیشنهاد شغلی معتبر برای خود دست‌وپا کنید. برای فراهم کردن این پیشنهاد شغلی شما نیازمند آنید که خودتان را به کارفرمایان‌تان معرفی کنید. این معرفی معمولا در چهارچوب یک رزومه قوی و یک انگیزنامه معقول و مکمل انجام و بعدتر با شرکت در مصاحبه‌هایی که اغلب کارفرمایان ترتیب می‌دهند کامل‌تر می‌شود.

شرایط ویزای جاب‌آفر آلمان:

• دستِ‌کم لیسانس؛
• شغل مرتبط با رشته تحصیلی؛
• سابقه کاری کافی؛
• مدرک زبان آلمانی؛
• داشتن یک پیشنهاد شغلی معتبر؛

مراحلِ کلی جاب‌آفر آلمان:

اول: یک شغل در آلمان بیابید و برای آن درخواست ارسال کنید. این کار شاید ساده به نظرتان آید به‌ویژه وقتی بدانید که همه این کار به‌صورت آنلاین می‌تواند انجام می‌گیرد. اینگونه که شما تنها با انجام چند کلیک در چند وبسایتِ کاریابیِ آلمانی می‌توانید کارفرمایان خود را پیدا کنید.

چند سایت کاریابی پُرکاربرد:

• Stepstone.de
• horizontjobs.de
• monster.de
• LinkedIn.com
• Meinestadt.de

دوم: برای ویزای کار و مجوز کار اقدام کنید. زمانی‌که قرارداد کاری‌ای با یک کارفرما امضا کردید حال زمان این خواهد بود که کارفرمای شما برای مجوز کارتان درخواست دهد و شما نیز برای گرفتن ویزای کارتان با تهیه باقی مدارک در کنار قرارداد کاری‌تان به نزدیکترین کنسولگری آلمان در محل زندگی خود مراجعه می‌کنید.

سوم: بیمه درمانی بگیرید. اکنون شما در آلمانید و باید برای اخذ بیمه درمانی آلمان نام‌نویسی کنید. چراکه این کار برای تمامی ساکنان و شهروندان آلمان امری اجباری است.

چهارم: اخذ اقامت آلمان. شما برای اخذ اقامت باید به اداره مهاجرت آلمان(Ausländerbehörde) مراجعه کنید.

پنج: شروع به کار کنید. پس از دریافت مجوز اقامت می‌توانید در شغلی که برای آن پذیرش گرفتید شروع به کار کنید.

امکان مهاجرت به آلمان بدون جاب‌آفر!

کسانی که در پیداکردنِ یک کارفرما در آلمان ناکام مانده‌اند و یا به هر دلیل گمان می‌کنند اگر خود مستقیما در آلمان باشند می‌توانند راحت‌تر شغل مورد نظر خود را پیدا کنند، می‌توانند به جاب‌سیکر آلمان فکر کنند.

شما با ویزای جاب‌سیکر آلمان این امکان را خواهید داشت که به مدت 6 ماه در آلمان به جست‌وجویِ کار بپردازید. این اصلا شبیه آن نیست که با این ویزا اجازه کار و فعالیت در آلمان را خواهید داشت!

جاب‌سیکر آلمان مناسب چه کسانی است؟

کسانی که…

• می‌توانند به‌خوبی به آلمانی حرف بزنند. جدا از آنکه شما برای اقدام برای جاب‌سیکر آلمان نیاز به ارائه مدرک زبان آلمانی دارید باید متوجه باشید که قرار است شما کارفرمایتان را برای استخدام‌کردنتان مجاب کنید و برای انجامِ موفقیت‌آمیزِ این کار شما راهی به‌جز تسلطِ کافی بر زبانِ آلمانی نخواهید داشت.
• می‌توانند از پسِ هزینه 6 ماه زندگی در آلمان برآیند. این هزینه‌ها شامل تمامی هزینه‌هایتان می‌شود. اعم از خوراک، پوشاک، رفت‌وآمد، محل اسکان،… . همچنان یادتان باشد شما در این مدت شش‌ماهه امکان درآمدزایی نخواهید داشت تا زمانی‌که بتوانید با یک کارفرمای آلمانی قرارداد کاری بنویسید. البته اگر شانس با شما یار باشد، درصورتی‌که بتوانید هرچه زودتر کار پیدا کنید، مسلما هزینه‌هایتان نیز کمتر خواهد شد.
• نتوانسته‌اند از کشور خود برای اخذِ یک قرارداد کاری اقدام کنند. و یا به هر دلیلی گمان می‌کنند اگر خود مستقیما در آلمان باشند می‌توانند راحت‌تر شغل مورد نظر خود را پیدا کنند.

شرایط ویزای جاب‌سیکر آلمان:

• دستِ‌کم لیسانس؛
• شغل مرتبط با رشته تحصیلی؛
• سابقه کاری کافی؛
• مدرک زبان آلمانی؛
• تمکن مالی؛

بررسی هزینه مهاجرت کاری به آلمان:

انواع مجوزهای کار در آلمان:

انواع مختلفی از مجوزهای کار آلمان بر اساس شرایط و نوع شغل شما وجود دارد:

مجوز کار عمومی(General Work Permit):

اگر شغلی در آلمان پیدا کردید که مورد تقاضایِ هیچ شهروند اتحادیه اروپا نیست، می‌توانید برای این نوع مجوز کارِ آلمان درخواست دهید. تا زمانی‌که برای این کار واجد شرایط هستید، نیازی به داشتن مهارت‌های دیگر ندارید.

مجوز کار با مهارت بالا(Highly Skilled Worker Permit):

اگر یک کارگر ماهر باتجربه با درآمد بالا هستید، می‌توانید برای این نوع مجوز کار اقدام کنید.

کارت آبی اتحادیه اروپا برای آلمان(Die Blaue Karte) :

اگر یک جاب‌آفر معتبر دارید و اگر حقوق شما حداقل 56400 یا 43992 یورو در سال باشد می‌توانید برای کارت آبی اتحادیه اروپا درخواست دهید.

مجوز کار برای فریلنسرها(Work Permit for Freelancers):

اگر شغل آزاد دارید و می‌توانید ثابت کنید که در زمینه‌ای که فعالیت دارید مشتریان خودتان را دارید، می‌توانید برای این نوع مجوز درخواست دهید.

بررسی امکان همراه کردن خانواده با ویزای کار:

اگر مجوز اقامت و کار آلمان را دارید می‌توانید خانواده‌تان را با خود همراه کنید.

خانواده‌تان یعنی:

• همسرتان؛
• فرزندان زیر 18 سالتان؛
• فرزندان بالاتر از 18 و والدینتان و خواهر و برادرتان –در صورت اثبات وابستگی آنها به شما؛

این امکان وجود دارد که خانواده‌تان در برنامه‌تان قرار بگیرند و همزمان با شما به آلمان بیایند ولی این امکان نیز هست که پس از استقرار شما در آلمان برای پیوست به شما اقدام کنند. ایرانیان و تمامی شهروندان غیر اتحادیه اروپا باید از سفارت آلمان در کشور خود برای اخذ ویزا اقدام کنند.

نرخ مالیات بر درآمد در آلمان:

پس از ورود به آلمان و دریافت مجوز اقامت و کار و سپس شروع کار باید مالیات بر درآمد بپردازید. نرخ مالیات بر درآمد در آلمان چیزی میان 14 درصد تا 45 درصد است. اگر شما درآمدی کمتر از 9744 داشته باشید از پرداخت مالیات بر درآمد معاف خواهید بود.

در جدول زیر می‌توانید نرخ مالیات بر درآمد را نسبت به دریافتیِ سالانه‌تان بینید:

بررسی نرخ بیکاری در آلمان:

برای انتخاب کشور مقصدتان شاخصه‌های بسیاری را باید مورد توجه‌تان قرار بدهید. یکی از آنها بررسی نرخ بیکاری است. باید در‌این‌باره گفت که آلمان کشوری باثبات بوده است. نرخ بیکاری در آلمان از ماه جون سال 2022 تا آگوست سال 2023 از نرخ 5/3 به 5/7 رسیده است.

البته آلمان با ثبت این نرخ توانسته است در جایگاه بیست‌ودم کشورهای اروپایی بایستد. یعنی هنوز جایی پایین‌تر از کشورهایی همچون سوییس، دانمارک، روسیه، نروژ، هلند، انگلستان، بلژیک.

نکات مثبت و منفی مهاجرت به آلمان:

نکات مثبت:

✓ مراقبت‌های بهداشتی همگانی: همه ساکنان آلمان طبق قانون ملزم به داشتن بیمه درمانی هستند. طرح بیمه سلامت ملی با کمک‌های ماهانه تامین می‌شود و 90 درصد از ساکنان آلمان را پوشش می‌دهد.

✓ هزینه‌های زندگی نسبتا پایین: آلمان در مقایسه با سایر مقاصد مهاجرتی مانند ایالات‌متحده یا بریتانیا، هزینه‌های زندگی نسبتا پایینی را به ساکنانش تحمیل می‌کند. به‌طور متوسط، هزینه‌های زندگی در آلمان حدود 800 یورو در ماه است.

✓ مرخصی با حقوق و محیط‌های کاری اخلاقی: مردم در آلمان به‌خاطر وجدان کاری خود در جهان شناخته شده‌اند. علاوه بر تمام تعطیلات ملی، شما حق دریافت 20 روز مرخصی باحقوق در سال را دارید.

✓ آزادی سفر در اروپا: ازآنجاکه آلمان بخشی از اتحادیه اروپاست، اجازه اقامت آلمان به شما امکان سفر بدون ویزا در سراسر اروپا را تا 90 روز می‌دهد.

✓ حمل‌ونقل عمومی کارآمد: در دور‌افتاده‌ترین نقاط آلمان هم که زندگی بکنید می‌توانید انتظار دسترسی آسان به اتوبوس، قطار، تراموا و حتی کشتی را داشته باشید! بیشتر مهاجران در مورد حمل‌ونقل عمومی آلمان آن را با صفاتی همچون وقت‌شناسی، باانضباط و کارآمد توصیف کرده‌اند.

✓ بیمه، بیمه، بیمه: بیمه حقوقی، بیمه مسئولیت شخصی، بیمه مستاجر و غیره که همگی آنها موجب شده آلمانی‌ها زندگی بسیار مطمئنی داشته باشند.

✓ سیستم آموزشی عالی و مقرون‌به‌صرفه: سیستم آموزشی آلمان یکی از بهترین‌ها در تمامی سطوح آموزشی مدارس تا پیش‌دانشگاهی و مدارج پس از آن است. عمومِ دانشگاه‌های دولتی و مدارس در آلمان رایگانند.

✓ آلمان کشوری باامنیت: میزان جرم و جنایت در آلمان پایین است. همیشه می‌توانید انتظار داشته باشید تا قانون به‌درستی اجرا شود.

نکات منفی:

× مالیات‌های بالا: مالیات بر درآمد در آلمان می‌تواند تا 40 درصد از حقوق‌تان را کسر کند.

× دوست‌ناپذیری آلمانی‌ها: نباید این انتظار را داشته باشید که در محیط‌های کاری و اجتماعیِ آلمان خیلی‌زود حل شوید. البته این اصلا بدان معنا نیست که از سوی آنان پذیرفته نمی‌شوید. می‌توان ادعا کرد که اغلب آلمانی‌ها با شما رفتار دوستانه و محترمانه‌ای خواهند داشت ولی شاید نتوانید از همان ابتدا آنان را دوستِ خود معرفی کنید!

× بوروکراسی: آلمانی‌ها به بوروکراسی خود مشهورند. هر کار اداری‌ای که در آلمان بخواهید انجام دهید باید انتظار کاغذبازی‌های بعضا ناتمام‌شان را هم داشته باشید. البته در بیشتر پروسه‌ها این کاغذبازی‌ها سریع انجام می‌شود ولی همچنان می‌توان بوروکراسیِ آلمانی را آزاردهنده به شمار آورد.

در پایان این بحث می‌توان گفت براساس نظرسنجی گزارش جهانی سنجش شادی در سال 2021، آلمان به‌عنوان هفتمین کشور شاد جهان رتبه‌بندی شده است. بنابراین، به نظر می‌رسد که مردم از زندگی خود در آنجا راضی هستند و اینکه آیا شما از تصمیم خود برای مهاجرت به آلمان راضی خواهید بود یا نه، بستگی به این دارد که چقدر می‌توانید خود را با فرهنگ و سبک زندگی آلمانی‌ها هماهنگ کنید.